Η Ορθοπεδική Θεραπεία Με Χειρισμούς (ή αλλιώς το Orthopaedic Manual Therapy) αποτελεί ένα από τα πιο αποτελεσματικά θεραπευτικά εργαλεία που μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιος Φυσικοθεραπευτής. Ωστόσο, η ασφαλής χρήση της απαιτεί αφοσίωση χρόνου και προσπάθειας από τον ίδιο, καθώς αποτελεί μια εξειδίκευση με μακρά διάρκεια εκπαίδευσης. Η θεραπεία αυτή δεν είναι απλά η εφαρμογή κάποιων ειδικών τεχνικών με τα χέρια, αλλά το κυριότερο χαρακτηριστικό της είναι η λεπτομερής, αναλυτική αξιολόγηση του ασθενούς.
Η διαδικασία της αξιολόγησης αυτής αποτελείται από δύο μέρη: την ιστοπαθολογική αξιολόγηση, κατά την οποία εντοπίζεται ο ιστός ο οποίος πάσχει και την λειτουργική αξιολόγηση, κατά την οποία ερευνάται το γιατί πάσχει. Έτσι, τα βήματα που ακολουθούνται είναι τα εξής: η λήψη του ιστορικού, οι ειδικές δοκιμασίες (κλινικά τεστ) που χρησιμεύουν στον εντοπισμό της περιοχής στην οποία παράγεται ο πόνος, η αναγνώριση
της δομής που έχει υποστεί τη βλάβη, και όπου χρειάζεται η χρήση απεικονιστικών μεθόδων (ακτινογραφία, μαγνητική κλπ.). Όπως προαναφέραμε, η αξιολόγηση δεν σταματάει εκεί, καθώς πρέπει να διερευνηθούν οι λόγοι για τους οποίους προκλήθηκε αυτή η διαταραχή, για παράδειγμα η κακή στάση
σώματος, η λανθασμένη εργονομία (άρση βάρους με κακή τεχνική κλπ), οι μυϊκές ανισορροπίες ή κάποιος τραυματισμός που προκάλεσαν την βλάβη στον / στους ιστούς.
Η διάγνωση αποτελεί το πιο σημαντικό μέρος της θεραπείας. Είναι η αναζήτηση της ΑΙΤΙΑΣ της παθολογίας και όχι απλά η αναγνώριση των συμπτωμάτων. Για παράδειγμα, η λέξη ‘οσφυαλγία’ δεν αποτελεί διάγνωση, καθώς το μόνο που σημαίνει είναι πόνος στη μέση, χωρίς να διευκρινίζεται
η αιτία, δηλαδή γιατί το πονάει η μέση. Μια πιθανή διάγνωση είναι η κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, η στένωση του σπονδυλικού σωλήνα, η αρθρίτιδα των facet κλπ. Η διερεύνηση συνεχίζεται μέχρι να βρεθούν οι λόγοι για τους οποίους ο ασθενής έφτασε στο σημείο της παθολογίας.
Τα κυριότερα συστήματα είναι τρία, η χειροπρακτική, η οστεοπαθητική και η χειροθεραπεία (- Manual Therapy).
Αυτά τα τρία συστήματα έχουν κάποια κοινά, ωστόσο διαφέρουν και αρκετά μεταξύ τους. Ποιο είναι το κυριότερο πλεονέκτημα της χειροθεραπείας; Είναι ο ακριβής εντοπισμός του τμήματος του πάσχει, η πολύ εντοπισμένη και ασφαλής εφαρμογή της τεχνικής και τέλος η λεπτομερής διάγνωση.
Χρησιμοποιούνται δύο ειδών τεχνικές, οι κινητοποιήσεις και οι χειρισμοί. Η διαφορά μεταξύ τους βρίσκεται κατά κύριο λόγο στην ταχύτητα εφαρμογής της τεχνικής. Η κινητοποίηση γίνεται με έναν αργό ρυθμό και έχει μεγαλύτερη διάρκεια ενώ ο χειρισμός (ή αλλιώς thrust) έχει
στιγμιαία εφαρμογή και είναι γρήγορος. Την απόφαση για το ποιά τεχνική χρησιμοποιείται, πού, σε ποιον και πότε, το αποφασίζει ο Θεραπευτής λαμβάνοντας υπόψιν τον ασθενή που έχει απέναντί του και σε ποιο στάδιο αποκατάστασης βρίσκεται.